W ramach cyklu artykułów dotyczących umów najmu pisałem o wypowiadaniu umów.

A więc podjęliśmy decyzję o rozwiązaniu umowy, zadeklarowaliśmy ją drugiej stronie i, z różnych przyczyn, jednak chcemy kontynuować umowę i odwołać oświadczenie. Problem dotyczy nie tylko umów najmu – czy możemy skutecznie wycofać się z takiej deklaracji ?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta, ale spotykam się z różnymi opiniami „jeśli nie nadszedł termin, to można cofnąć wypowiedzenie”, „jeśli nie oświadczyłem na piśmie, ale np. telefonicznie albo w mailu, to mogę cofnąć oświadczenie”, „skoro nie jest to oświadczenie umowne [w domyśle: w dwustronnie podpisanej umowie], a złożyłem deklarację jednostronną, to mogę cofnąć oświadczenie”. Żadna z tych odpowiedzi nie jest prawidłowa.

Oświadczenia drugiej stronie złożono skutecznie, gdy składaliśmy je w taki sposób, że druga strona mogła zapoznać się z jego treścią. Klasycznie jest to przesłanie i odebranie pisma, przesłanie i odebranie maila, a także wypowiedziane i usłyszane oświadczenie ustne.

Jednak w relacjach cywilnoprawnych mamy z tym do czynienia także wtedy, gdy druga strona odmówiła odbioru oświadczenia, choć mogła odebrać (nie odebrała pisma przesłanego na adres odbiorcy), w tym np. gdy odmówiła potwierdzenia próby odebrania pisma (np. oświadczenia o wypowiedzeniu umowy). O niekorzystnych reperkusjach braku odbioru pism piszę tu.

Jeżeli oświadczenie zostało złożone skutecznie, to może być cofnięte tylko, gdy odbiorca wyrazi na to zgodę. Jeśli więc wypowiedzieliśmy umowę najmu, to rozpoczął się bieg terminu wypowiedzenia i skuteczne uchylenie się od tego wypowiedzenia będzie możliwe wyłącznie w porozumieniu, najlepiej w formie pisemnej (np. aneksu do umowy). Jeśli w wyniku złożenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowa przestała już obowiązywać najlepiej lege artis zawrzeć nową umowę.

Tylko jeśli nasze pierwotne oświadczenie (np. o wypowiedzeniu) nie dotarło jeszcze do odbiorcy możemy je cofnąć. Składamy nowe oświadczenie, który winno dotrzeć do odbiorcy przed pierwszym oświadczeniem.