Weszła w życie nowelizacja ustawy – Prawo o stowarzyszeniach mająca zagwarantować lepszą realizację konstytucyjnej wolności zrzeszania się. Cel ma zostać realizowany poprzez ułatwienie tworzenia stowarzyszeń oraz jasne wytyczenie granic kontroli nadzorczej nad tymi podmiotami. 

Dla powstania i istnienia stowarzyszenia rejestrowego wymagana liczba osób uczestniczących zmniejszyła się z 15 do 7.  Statut stowarzyszenia może zawierać postanowienia o możliwości przyznania wynagrodzenia członkom zarządu. Dodatkowo co prawda utrzymana zostaje zasada, że stowarzyszenie opiera swą działalność na pracy społecznej członków, ale jednocześnie zmienione przepisy dopuszczają zatrudnianie członków przez stowarzyszenie.

Doprecyzowano także regulacje w zakresie tworzenia i funkcjonowania terenowych jednostek organizacyjnych stowarzyszenia. Przewidziano m.in. możliwość uzyskania osobowości prawnej przez takie jednostki – w takim przypadku niezbędne będzie dokonanie wpisu w KRS. W terenowych jednostkach organizacyjnych posiadających osobowość prawną będzie można powołać zarząd komisaryczny w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w ich działalności.

Ponadto odstąpiono od nadzoru prewencyjnego nad stowarzyszeniami. Dotychczas organ nadzorczy miał szereg uprawnień na etapie postępowania o zarejestrowanie stowarzyszenia – mógł się wypowiadać w sprawie wniosku, jak i przystąpić do postępowania jako zainteresowany. Według nowych reguł na etapie rejestracji stowarzyszenia sąd rejestrowy będzie jedynie zawiadamiał organ nadzorujący o już dokonanym wpisie. Co więcej jednoznacznie określono w ustawie przesłanki nadzoru, jak i uprawnienia organu nadzorującego wobec stowarzyszenia.

Zmiany dotyczące stowarzyszeń zwykłych mają zapewnić większą atrakcyjność tej drugiej, mniej sformalizowanej formie stowarzyszenia. Nowelizacja przyznaje stowarzyszeniom zwykłym ułomną osobowość prawną – nie będą one co prawda osobami prawnymi, lecz będą mogły we własnym imieniu zaciągać zobowiązania, jak i nabywać prawa. Będą mieć również zdolność procesową.

Za zobowiązania stowarzyszenia zwykłego odpowiedzialność ponosi każdy członek stowarzyszenia solidarnie z pozostałymi członkami oraz samym stowarzyszeniem. Jednocześnie jest to odpowiedzialność subsydiarna, gdyż powstaje dopiero wtedy, gdy egzekucja z majątku stowarzyszenia okaże się bezskuteczna.

Nowością jest możliwość powołania zarządu w stowarzyszeniu zwykłym – w takim przypadku kompetencje tego organu, skład i zasady wyboru jego członków powinny być zapisane w regulaminie. W dokumencie tym można również przewidzieć funkcjonowanie organu kontroli wewnętrznej. Sam zarząd stowarzyszenia zwykłego, a w razie jego niepowołania – przedstawiciel stowarzyszenia, będą uprawnieni do dokonywania w imieniu stowarzyszenia czynności zwykłego zarządu. Na czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu potrzebna będzie zgoda wszystkich członków oraz udzielenie pełnomocnictwa do dokonania czynności.

W zakresie powstania stowarzyszenia zwykłego ustawa odeszła od dotychczas obowiązującego systemu poinformowania (notyfikacji) organu nadzorującego o rozpoczęciu działalności na rzecz uzyskania wpisu do ewidencji prowadzonej przez ten podmiot. Dopiero z momentem dokonania wpisu stowarzyszenie będzie mogło rozpocząć swoją działalność.

Stowarzyszenie zwykłe co prawda nadal nie będzie mogło prowadzić działalności gospodarczej, ale poszerzone zostają możliwości finansowania jego działalności. Zgodnie z nową regulacją będzie ono mogło przyjmować spadki, darowizny, zapisy i dotacje, jak i korzystać z dochodów z własnego majątku.