Istota spółki cichej opiera się na wniesieniu przez wspólnika cichego, dysponującego majątkiem rzeczowym lub finansowym, wkładu do przedsiębiorstwa prowadzonego przez drugą osobę. Wspólnik cichy w zamian za swój wkład uczestniczy w zyskach tej działalności, nie ujawniając jednak się na zewnątrz, nie mając też oficjalnie praw do majątku tej spółki.

Udział wspólnika cichego nie prowadzi do utworzenia jakiegokolwiek rodzaju formalnej wspólnoty ze wspólnikiem jawnym – ani rzeczowej, ani majątkowej, ani osobowej. Wspólnik cichy nie odpowiada też za zobowiązania spółki wobec wierzycieli, ponieważ formalnie działalność gospodarcza jest prowadzona przez wspólnika jawnego. Spółka taka jest odmianą umowy cywilnoprawnej dwóch stron. Nazwa „wspólnik” jest oczywiście umowna (tzn. osoby zawierające umowę), nie chodzi o jakąkolwiek spółkę w rozumieniu kodeksu spółek handlowych czy spółkę cywilną.

Z uwagi na to, że dopuszczalne jest stosowanie wprost lub przez analogię do umów nienazwanych (a umowa spółki cichej jest umową nienazwaną, nieuregulowaną wprost w przepisach kodeksu cywilnego, co nie oznacza, że niedopuszczalną) przepisów o umowach nazwanych, w zależności od celu umowy nienazwanej i podobieństwa tego celu do umowy nazwanej, wydaje się, że właściwe jest potraktowanie wniesienia wkładu przez wspólnika cichego jako udzielenia pożyczki. Jednak, ze względu na treść art. 720 k.c., należy przyjąć, że taki pogląd jest słuszny, jeżeli przedmiotem wkładu są pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku. Przekazanie przedmiotu wkładu i późniejszy jego zwrot nie stanowi dochodu wspólnika cichego. Za dochód taki należy uważać jedynie udział w zysku przedsiębiorcy.

Na tle umowy spółki cichej rysuje się wiele ciekawych zagadnień, w tym zagadnienia natury podatkowej. Spółka cicha jest zawierana w przypadku gdy – z różnych przyczyn prawnych i pozaprawnych – wspólnik cichy chciałby nie ujawniać swojej tożsamości. Kancelaria pracuje teraz nad wdrożeniem tego rozwiązania dla naszego klienta, który chciałby oferować swoje produkty dla pewnej grupy odbiorców po innych cenach niż ustalone z klientami obecnymi.