W ostatnim czasie otrzymujemy liczne pytania od przedsiębiorców dotyczące kwestii opóźnienia w zapłacie faktury i konsekwencji z tym związanych. Powstałe wątpliwości spowodowane są zeszłoroczną nowelizacją ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, która wprowadziła nowe rodzaje odsetek. Od 1 stycznia 2016 roku, w związku z nieuregulowaniem w terminie należności głównych, przedsiębiorca może dochodzić przedsądowo i w trybie sądowym odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych w wysokości 9,5% w stosunku rocznym. Bezpośrednio przed nowelizacją przedsiębiorca miał prawo do naliczania odsetek za opóźnienie w wysokości 8% w skali roku.

Zgodnie z omawianą przez nas ustawą, przedsiębiorca – strona transakcji handlowej, w której ustalony termin płatności co do zasady nie przekracza 60 dni, od pierwszego dnia opóźnienia ma prawo bez wezwania żądać zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych. Przykładowo gdy ustalony termin zapłaty wynosił 14 dni i minął dnia 15 maja 2017 roku, a zapłata nastąpiła 31 maja 2017 roku, za okres od 16 maja 2017 roku do 31 maja 2017 roku, wierzyciel ma prawo doliczyć do należności głównej kwotę odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych w wysokości 9,5% w skali roku, obliczoną od kwoty należności głównej. Gdyby natomiast ustalono termin zapłaty dłuższy niż 60 dni, a jednocześnie byłoby to rażąco nieuczciwe względem wierzyciela, wówczas wierzyciel ma prawo doliczyć odsetki już od 60 dnia od spełnienia roszczenia.

Gdy strony transakcji handlowej nie ustaliły terminu zapłaty, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, po upływie 30 dni liczonych od dnia spełnienia przez niego świadczenia, do dnia zapłaty (czyli od 31 dnia od dnia spełnienia świadczenia do dnia rzeczywistej zapłaty).

Natomiast jeśli ustalony pomiędzy stronami termin zapłaty jest dłuższy niż 30 dni, wówczas wierzyciel ma prawo doliczyć odsetki ustawowe od udzielonego kredytu kupieckiego, jednakże jedynie za okres od 31 dni do dnia zapłaty ustalonego pomiędzy stronami. Stopa tych odsetek wynosi aktualnie 5% w skali roku, a należą się one od niewymagalnego roszczenia – w przypadku gdy roszczenie stanie się wymagalne można żądać odsetek ustawowych z opóźnienie w transakcjach handlowych.

Ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych umożliwia również przedsiębiorcy-wierzycielowi w przypadku opóźnienia dochodzenie kwoty tzw. rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro, przeliczonej wg średniego kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski.

Artykuł nie opisuje: odsetek podatkowych czy odsetek umownych.