22 lipca 2017 roku weszła w życie ustawa o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, której głównym zamierzeniem jest wzmocnienie ochrony kredytobiorców. Wprowadzono liczne zmiany związane z udzielaniem kredytów, w tym walutowych oraz możliwością wcześniejszej spłaty kredytu. Co istotne ustawa dotyczy tylko umów zawartych po jej wejściu w życie – do umów zawartych wcześniej zastosowanie znajdą przepisy dotychczasowe.

Pierwszą ważną zmianą jest podmiotowe ograniczenie udzielania kredytów zabezpieczonych hipoteką ustanowioną na nieruchomości – aktualnie takie umowy mogą zawierać wyłącznie banki oraz SKOKi. W konsekwencji wykluczono możliwość zabezpieczenia hipoteką drobnych pożyczek udzielanych przez firmy pożyczkowe.

Po drugie nowa regulacja chroni kredytobiorców mających trudności z terminową spłatą kredytu. W przypadku wystąpienia takiej sytuacji, banki będą zobowiązane do przedstawienia klientom propozycji restrukturyzacji zobowiązania (np. czasowe zawieszenie płatności rat, wydłużenie okresu spłaty itp.). Jeśli te działania nie przyniosą spodziewanych rezultatów, kredytobiorca będzie uprawniony do samodzielnej sprzedaży nieruchomości obciążonej hipoteką na wolnym rynku, co pozwoli uzyskać wyższą cenę na spłatę zadłużenia, niż w toku postepowania egzekucyjnego. Gdyby cena uzyskana na skutek transakcji sprzedaży nie wystarczyła na całkowitą spłatę zadłużenia, bank udzielający kredytu nie będzie mógł odmówić wyrażenia zgody na wykreślenie hipoteki. Natomiast pozostałą do spłaty kwotę kredytodawca rozłoży kredytobiorcy na raty.

Ustawa o kredycie hipotecznym zawiera także zapis dotyczący ogólnego zakazu udzielania kredytów walutowych. Od tej zasady ustanowiono jednak wyjątek – kredytobiorca może otrzymać kredyt w walucie obcej, jeśli pobiera wynagrodzenie w tej walucie albo gromadzi w niej oszczędności.

Kolejna istotna zmiana dotyczy kwestii wcześniejszej spłaty kredytu hipotecznego. Banki zostały ograniczone w możliwości naliczenia prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty, w ten sposób, że mogą ją naliczyć jedynie w ciągu trzech lat od dnia zawarcia umowy. Później wcześniejsza spłata całości lub części kredytu będzie bezpłatna. Dodatkowo kredytodawcy są zobowiązani do proporcjonalnego zwrotu prowizji za udzielenie kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty.

Inną nowością będzie możliwości odstąpienia od zawartej umowy kredytu hipotecznego w terminie 14 dni od dnia podpisania umowy. Następnie w terminie do 30 dni trzeba będzie zwrócić bankowi wszystkie otrzymane pieniądze wraz z odsetkami za ten okres, a bank nie będzie miał prawa pobrać z tego tytułu żadnej innej opłaty.