ŁATWIEJ PRZEKONASZ SIĘ CZY POTENCJALNY PARTNER BIZNESOWY JEST RZETELNY.

1 stycznia 2018 roku wejdą w życie przepisy ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności, na podstawie które funkcjonowanie rozpocznie Rejestr Należności Publicznoprawnych (RNP). Zostaną w nim ujawnione informacje o osobach zalegających z zapłatą podatków, ceł czy kar administracyjnych na łączną kwotę co najmniej 5.000 zł.

Przyczyną utworzenia RNP jest przede wszystkim ochrona małych i średnich przedsiębiorców przed nierzetelnymi kontrahentami. Dzięki możliwości przeglądania danych zgromadzonych w rejestrze przy wykorzystaniu Portalu Podatkowego, każdy zainteresowany będzie mógł bezpłatnie uzyskać informacje o zdolnościach płatniczych aktualnych i potencjalnych partnerów biznesowych, a w konsekwencji pozwoli ocenić ryzyko nieuzyskania zapłaty za towary lub usługi. Dodatkowo celem RNP jest zmotywowanie płatników do dobrowolnego regulowania należności.

W Rejestrze Należności Publicznoprawnych ujawniane będą informacje o należnościach pieniężnych wynikających z m.in. deklaracji podatkowej złożonej przez podatnika lub płatnika, zgłoszenia celnego, informacji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, decyzji, postanowienia lub innego orzeczenia, które jest ostateczne, prawomocnego wyroku, postanowienia lub mandatu karnego wydanego na podstawie przepisów Kodeksu karnego skarbowego lub Kodeksu karnego, mandatu karnego wydanego w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Ograniczeniem jest limit kwotowy – dane dłużnika zostaną ujawnione w rejestrze, jeżeli łączna kwota zadłużenia (wraz odsetkami za zwłokę) wyniesie nie mniej niż 5.000 zł.

Co istotne, w RNP nie będą ujawniane długi sporne np. w sytuacji, gdy od decyzji administracyjnej wniesiono skargę do sądu administracyjnego, aż do czasu zakończenia postępowania sądowoadministracyjnego prawomocnym orzeczeniem. Przeszkodą w zamieszczeniu informacji o długach nie będzie natomiast wszczęcie postępowania w trybie nadzwyczajnym w sprawie ostatecznej decyzji, postanowienia lub innego orzeczenia, np. o stwierdzenie nieważności. W rejestrze zostanie natomiast odnotowana wzmianka o uruchomieniu takiej procedury.

Wpis do RNP będzie dokonywany na wniosek wierzyciela, czyli naczelników urzędów skarbowych oraz jednostek samorządu terytorialnego. Wierzyciel przed dokonaniem wpisu będzie miał obowiązek doręczyć dłużnikowi zawiadomienie o zagrożeniu ujawnieniem wierzytelności w RNP – ujawnienie nastąpi natomiast najwcześniej po upływie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zagrożeniu wpisem. Celem wprowadzenia tego zapisu jest umożliwienie dłużnikom dobrowolnej spłaty zaległości, jak również wyjaśnienie ewentualnych wątpliwości co do istnienia długu, jego wysokości lub wymagalności. Ponadto dłużnik, w celu obrony swoich praw, będzie również uprawniony do wniesienia sprzeciwu w sprawie zagrożenia ujawnieniem w rejestrze lub wpisania go do rejestru, w którym kwestionować można istnienie lub wysokość należności publicznoprawnej lub odsetek za zwłokę. Na wniesienie sprzeciwu nie wyznaczono żadnego terminu, będzie go można wnieść w trakcie całego okresu ujawnienia wpisu.

Wniesienie sprzeciwu nie stanowi podstawy do wykreślenia dłużnika z RNP, natomiast informacja o skorzystaniu z tego środka obrony zostanie ujawniona w rejestrze. Dopiero jeżeli sprzeciw okaże się uzasadniony, wierzyciel będzie miał obowiązek wykreślić dłużnika lub wprowadzić odpowiednie zmiany we wpisie. Odmowa uwzględnienia sprzeciwu następuje w formie postanowienia, na którą przysługuje zażalenie, a następnie skarga w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Dłużnik będzie również uprawniony do dochodzenia odszkodowania na drodze cywilnoprawnej.

Podmiotem prowadzącym RNP będzie Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Szczecinie. Organ ten zapewni sprawną realizację tego zadania dzięki wykorzystaniu standardów wypracowanych przez Centrum Kompetencyjne Egzekucji Administracyjnej działające przy Izbie Administracji Skarbowej w Szczecinie oraz Centrum Organu Wierzyciela funkcjonujące w ramach Trzeciego Urzędu Skarbowego w Szczecinie.