Odpowiedzialność za wierzytelność zabezpieczoną hipoteką
W wyroku wydanym w listopadzie 2017 roku, Sąd Apelacyjny w Szczecinie przypominał ważną kwestię dotyczącą odpowiedzialności rzeczowej z nieruchomości – przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą skutki tylko w sferze obligacyjnej i nie pozbawia wierzyciela hipotecznego możliwości zaspokojenia się z obciążonej nieruchomości, niezależnie od tego, czy jej właściciel jest również dłużnikiem osobistym.
W rozpatrywanej sprawie powód domagał się zasądzenia solidarnie od pozwanych kwoty pieniężnej wraz z odsetkami – wierzytelności hipotecznej, którą nabył od banku. Sąd I instancji zasądził na rzecz powoda kwotę niższą od żądanej w pozwie, uwzględniając podniesiony przez pozwanych zarzut przedawnienia roszczenia. Wyjaśnił, że dochodzone roszczenie, jako wynikające z umowy kredytu, pozostaje w związku z prowadzoną, zarówno przez pierwotnego wierzyciela, jak i powoda, działalnością gospodarczą i przedawniało się z upływem 3 lat. Wszczęcie postępowania egzekucyjnego wywołało co prawda przerwę w biegu terminu przedawnienia, ale tylko w stosunku do wierzyciela objętego bankowym tytułem wykonawczym. Powód, jako nabywca wierzytelności, nie będący bankiem, nie mógł się na nią powołać. Tym niemniej, jak wskazał Sąd I instancji, pozwani odpowiadali, jako dłużnicy rzeczowi, z tytułu hipotek ustanowionych na należącym do nich użytkowaniu wieczystym, do pełnej wysokości zabezpieczenia hipotecznego i to niezależnie od faktu przedawnienia roszczenia.
Tego samego zdania był również Sąd Apelacyjny, który oddalił apelację pozwanych uznając, że co prawa wierzytelność w stosunku do pozwanych, jako dłużników osobistych, uległa przedawnieniu, to jednak pozwani nadal ponoszą odpowiedzialność jako dłużnicy rzeczowi. Wynika to z treści art. 77 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, zgodnie z którym okoliczność przedawnienia wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej. Powyższe oznacza, że przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipotekę powoduje, że co prawda wierzyciel nie może uzyskać zaspokojenia ze wszystkich składników majątkowych dłużnika (np. wynagrodzenia za pracę czy rachunków bankowych), ale niezależnie od upływu przedawnienia możliwe jest zaspokojenie wierzytelności z nieruchomości, która obciążona jest hipoteką.