Jednym z czynników utrudniających dokonanie transakcji sprzedaży jest możliwość zmiany wartości spółki między dniem wyceny a datą finalizacji. Pomocna w takich sytuacjach jest klauzula closing accounts. Na czym polega?

Okres przejściowy, który poprzedza finalizację transakcji może wynosić kilka miesięcy i wynikać m.in. z konieczności uzyskania zgody organu antymonopolowego bądź spełnienia przez stronę warunków przewidzianych w umowie przedwstępnej. Szczególnie w okresie epidemii wzrasta ryzyko wystąpienia opóźnień wynikających z ograniczeń w działaniu organów bądź choroby pracowników. W tym czasie  różnego rodzaju okoliczności, a skrajnych przypadkach konieczność zawieszenia prowadzonej działalności może wpłynąć na wartości przejmowanej spółki.

Closing accounts to wykorzystywany w umowach fuzji i przejęć mechanizm ustalania ceny w oparciu o sprawozdanie finansowe sporządzone na dzień finalizacji. Zasada działania klauzuli jest taka sama niezależnie od tego na jakich parametrach finansowych strony oparły cenę – wartość aktywów netto, mnożnik wartości EBIDA, czy pomniejszenie ceny o wartość czystego zadłużenia. Strony ustalają kryteria w oparciu o które zostanie ustalona cena, a jej weryfikacja następuje według dnia finalizacji i podlega ewentualnej korekcie. Zwykle wprowadzona jest procedura przewidująca możliwość wniesienia zastrzeżeń po weryfikacji sprawozdania, a na wypadek braku porozumienia – możliwość zbadania sprawozdania przez niezależnego audytora, którego ocena wiąże strony. Przeciwieństwem tego mechanizmu jest klauzula locked box – przewidującą sztywną cenę, która co do zasady nie podlega jakimkolwiek zmianom.

Klauzula zatem umożliwia dostosowanie ceny do zmiany wartości spółki. Należy jednak zauważyć wady omawianego mechanizmu, a mianowicie brak pewności stron co do ostatecznej ceny, a także konieczność dokonywania dalszych rozliczeń już po finalizacji. Wiąże się z tym ryzyko zaistnienia sporu sądowego na wypadek niezaakceptowania przez jedną ze stron ostatecznej ceny.