Zgodnie z art. 191 k.s.h. wspólnik (a zgodnie z art. 347 k.s.h. akcjonariusz) ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników (lub WZA), jeżeli sprawozdanie finansowe za ostatni rok obrotowy wykazuje zysk.

Sam fakt wykazania w sprawozdaniu finansowym zysku nie oznacza jeszcze, że kwota zostanie podzielona między wspólników. Pamiętać należy, że w spółce akcyjnej na mocy art. 396 KSH  8% zysku należy przekazać na kapitał zapasowy spółki – aż zgromadzona kwota osiągnie 1/3 kapitału zakładowego. Dopiero pozostała kwota będzie mogła zostać wypłacona akcjonariuszom. Z drugiej strony kwota dywidendy w spółkach kapitałowych może zostać zwiększona o niepodzielone zyski z lat ubiegłych. Co do zasady zysk dzieli się w stosunku do udziałów, jednak istnieje możliwość uprzywilejowania wspólnika – uprawniając go do otrzymania maksymalnie 50% wyższej dywidendy w stosunku do udziałów nieuprzywilejowanych. Takie postanowienie musi zostać zawarte w umowie spółki.

Warto zwrócić uwagę, że wspólnik może żądać zapłaty od spółki dopiero od momentu podjęcia uchwały o podziale zysku między wspólników. Zgromadzenie wspólników może bowiem podjąć uchwałę o podziale zysku w inny sposób, aniżeli wypłatę dywidendy, co z kolei ma służyć wzmocnieniu sytuacji majątkowej spółki „kosztem” wspólników. Czy jednak wspólnik mniejszościowy ma możliwość „obrony” w sytuacji, gdy spółka od lat wykazuje zysk, a dywidenda nie jest wypłacana?

Podstawowym instrumentem jest żądanie uchylenia uchwały zgromadzenia wspólników na podstawie art. 249 k.s.h., który umożliwia zaskarżenie uchwały sprzecznej z umową spółki bądź dobrymi obyczajami i godzącą w interesy spółki lub mającej na celu pokrzywdzenie wspólnika. Sąd w takiej sytuacji może badać trafność konkretnych inwestycji (A. Kidyba [w:] M. Dumkiewicz, A. Kidyba, Komentarz do art. 1-300 Kodeksu spółek handlowych, art. 191). SN wielokrotnie zwracał uwagę, że uchwała może być zakwalifikowana jako krzywdząca dla wspólnika, jeżeli powoduje długotrwałe wyłączenie zysku z podziału, kiedy kapitał zapasowy i kapitał rezerwowy są już bardzo znaczne, a brak jest oznak dekoniunktury w branży, który usprawiedliwiałby dalsze kumulowanie środków w spółce, przyjęcie takiej polityki rozwojowej, której następstwem jest stałe przeznaczanie zysku na cele rozwojowe albo przeinwestowanie, czy też prowadzące do transferowania zysku do innych spółek, w których pozostali wspólnicy nie mają udziałów, przyznanie dywidendy tylko niektórym wspólnikom (wyrok z dnia 6 marca 2009 r., sygn. akt. II CSK 522/08). W orzecznictwie podkreśla się również, że zupełne wyłączenie wspólników od w zysku w umowie spółki, która została zawiązana w celu prowadzenia działalności gospodarczej jest niedopuszczalne.