1 stycznia 2023 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące ochrony konsumentów w Unii Europejskiej, wynikające z tzw. dyrektywy Omnibus. Jednym z aspektów, które reguluje ta dyrektywa, jest kwestia wiarygodności i weryfikacji opinii użytkowników na stronach internetowych oferujących produkty lub usługi. W polskim ustawodawstwie dyrektywa została zaimplementowana ustawą z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw. Jakie zmiany wprowadza Omnibus w tym zakresie i co oznaczają one dla przedsiębiorców i konsumentów?

Celem tych przepisów jest zapobieganie nieuczciwym praktykom rynkowym, polegającym na wprowadzaniu konsumentów w błąd poprzez publikowanie fałszywych lub nieweryfikowanych opinii. Wprowadzenie tych zmian ma na celu zwiększenie zaufania konsumentów do informacji zamieszczanych na stronach internetowych i ułatwienie im podejmowania świadomych decyzji zakupowych.

Sprzedawcy będą musieli informować konsumentów, czy i w jaki sposób weryfikują autentyczność opinii zamieszczanych na ich stronach internetowych lub na stronach zewnętrznych porównywarek. Zakazane jest powoływanie się na opinie pochodzące od osób, które nie nabyły ani nie użyły danego produktu lub usługi. Przedsiębiorcy nie mogą manipulować treścią, prezentacją lub kolejnością wyświetlania opinii, aby wpłynąć na decyzje zakupowe konsumentów oraz nie mogą zachęcać ani nagradzać użytkowników za wystawianie pozytywnych opinii lub zniechęcać lub karcić za wystawianie negatywnych opinii.

Opinie użytkowników są jednym z najważniejszych czynników wpływających na decyzje zakupowe konsumentów w internecie. Jednak nie wszystkie opinie są autentyczne i obiektywne. Często zdarza się, że sprzedawcy lub konkurenci zamieszczają fałszywe opinie, mające na celu wpłynąć na postrzeganie produktu lub usługi przez potencjalnych klientów. Takie praktyki są nieuczciwe i wprowadzają konsumentów w błąd, naruszając ich prawa.

Konsekwencje takiego działania mogą być różnorakie. Dyrektywa nie przewiduje dodatkowych kar z tytuł braku weryfikacji komentarzy. Natomiast według opinii ekspertów naraża to przedsiębiorcę na karę z tytułu nieuczciwych praktyk rynkowych w wysokości do 10 procent obrotu z roku poprzedniego. Niewykluczona może być również zwykła odpowiedzialność cywilna. W przypadku gdy konsument uzna, że opinie na stronie wprowadziły go w błąd, może domagać się odszkodowania albo nawet próbować powoływać się na błąd co do treści czynności prawnej, a więc dążyć do unieważnienia umowy. Dodatkowo warto mieć na uwadzę, iż dyrektywa obejmuje zarówno istniejące obecnie opinie jak i te sporządzone po obowiązywaniu dyrektywy.