Wykonane roboty budowlane nie mogą stanowić remontu, jeżeli w ich wyniku nie dochodzi do odtworzenia jakiegokolwiek stanu, ale do powstania nowego obiektu budowlanego lub rozbudowy istniejącego.

Powyższe ustalenie stało się podstawą wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 października 2017 roku (sygn. akt II OSK 264/16) wydanego na skutek skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 21 października 2015 roku (sygn. akt II SA/Łd 572/15) w przedmiocie nakazu rozbiórki samowolnie wykonanej rozbudowy.

W wyniku kontroli, organ nadzoru budowlanego ustalił, że Inwestor, bez wymaganego pozwolenia, dokonał rozbudowy części budynku produkcyjnego polegającej na obudowie istniejącej wiaty o konstrukcji stalowej ścianami murowanymi z pustaków szlakowych, co zwiększyło jego powierzchnię zabudowy i kubatury. W związku z powyższym Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wstrzymał prowadzenie robot związanych z rozbudową wspomnianego budynku produkcyjnego oraz nałożył na Inwestora obowiązek dostarczenia odpowiedniej dokumentacji.

Inwestor nie dostarczył w terminie wymaganych dokumentów, jednocześnie powoływał się na brak spełnienia przez prace budowlane kryteriów rozbudowy czy odbudowy.

Skutkiem powyższego, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego nakazał Inwestorowi rozbiórkę samowolnie wykonanej rozbudowy, prowadzenie robót rozbiórkowych pod nadzorem osoby posiadającej stosowne uprawnienia, a po zakończeniu robót uporządkowanie terenu. Jak podkreślił organ, nakaz rozbiórki orzeczono z uwagi na niezłożenie przez Inwestora wymaganych wydanym postanowieniem dokumentów.

Na skutek skargi Inwestora, Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, co Inwestor zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjny w Łodzi. Na skutek utrzymania decyzji w mocy, Inwestor wystąpił do Naczelnego Sądu Administracyjnego ze skargą kasacyjną. Inwestor, formułując zarzuty, oparł się na próbie wykazania braku rzetelnego przeprowadzenia postępowania dowodowego w sprawie. W tym kontekście Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że kwalifikacja prawna robót budowlanych nie jest elementem stanu faktycznego sprawy, ale efektem zastosowania określonych norm prawa materialnego, dlatego zarzuty skargi pozbawione są usprawiedliwionych podstaw.

Nadto, Naczelny Sąd Administracyjny podzielił stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego uznając, że roboty budowlane dokonane przez Inwestora nie mogły być zakwalifikowane jako prace remontowe, ponieważ nie doszło do odtworzenia pierwotnego stanu, a w wyniku tych robót powstał nowy obiekt budowlany. Na tej podstawie skarga kasacyjna została oddalona.

Na podstawie omawianego wyroku dokonano rozróżnienia definicji „remont” i „budowa” co ma przede wszystkim formalne znaczenie. Wyróżnić należy, że budowa wiąże się z obowiązkiem uzyskania stosownego pozwolenia. W przypadku braku wymaganego dokumentu, dochodzi do popełnienia samowoli budowlanej. W konsekwencji, Inwestor naraża się na wydanie nakazu rozbiórki obiektu powstałego bez uzyskania odpowiedniej dokumentacji.

Tym samym, w procesie budowlanym istotne znaczenie ma prawidłowa kwalifikacja dokonywanych robót budowlanych. Uwzględniając powyższe, należy uznać, zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego, że faktyczne ustalenie zakresu robót budowlanych determinuje ich kwalifikację prawną na dalszym etapie.