Istnieją sytuacje, gdy pomimo rozwodu, byli małżonkowie nadal łożą na wspólny majątek, którego dorobili się w czasie wspólnoty majątkowej. Warto wiedzieć więc, jak w takiej sytuacji najlepiej zabezpieczyć swoje interesy.

A o tym, jak ważne jest, aby pamiętać o swoich prawach i obowiązkach, boleśnie przekonał się powód w sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym w Poznaniu, który jako były mąż, wybudował piec oraz wyremontował dach we wspólnym domu, który dzielił z byłą małżonką pomimo rozwodu. Nie zdążył wystąpić na czas ze swoim żądaniem o podział nakładów z tym związanych w sprawie o podział majątku wspólnego, wobec czego nie zostały zasądzone koszty w pełnej wysokości na jego rzecz.

Należy pamiętać, że sąd w postępowaniu sądowym o rozwód nie orzeka z urzędu o podziale majątku wspólnego. Orzeczenie rozstrzyga przede wszystkim o tym, że małżeństwo przestaje istnieć. Do tego, aby sąd ten wątek rozpatrzył niezbędne jest wystąpienie przez jednego z małżonków z takim wnioskiem, ale gdy jest pewność, że przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu, a sam majątek nie jest znaczny i istnieje między nimi zgoda co do jego składu oraz podziału, o czym mówi art. 58 § 3 k.r.o.

Art. 45 kodeksu rodzinnego jasno wskazuje, że każdy z małżonków może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swego majątku osobistego na majątek wspólny (a nie można żądać zwrotu nakładów już zużytych na potrzeby rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności). Należy jednak pamiętać, że w sytuacji, gdy byli małżonkowie chcą się ze sobą rozliczyć, po ustaniu wspólności majątkowej, to podział nakładów poczynionych na majątek wspólny po rozwodzie będzie uwzględniony przez sąd tylko i wyłącznie na wniosek strony. Sąd z urzędu nie rozliczy nakładów poczynionych przez byłego małżonka.

Wniosek taki może być zgłoszony tylko do czasu zamknięcia rozprawy przed sądem pierwszej instancji, a art. 618 § 3 mówi, że po zapadnięciu prawomocnego postanowienia o zniesieniu współwłasności uczestnik nie może dochodzić roszczeń przewidzianych w paragrafie pierwszym (w tym: o rozliczenie nakładów). W oparciu o powyższe Sąd Okręgowy w Poznaniu nie zasądził na powoda jego kosztów nakładów poczynionych przez niego po rozwodzie. Pełnomocnik mężczyzny wniósł skargę kasacyjną, w której wskazał, że nie uwzględniono jego wniosków dowodowych, na podstawie których sądy miały zbadać nakłady mężczyzny na majątek wspólny już po rozwodzie. Sąd Najwyższy nie zgodził się z powyższą argumentacją z uwagi na brak wykonania podstawowego obowiązku przez powoda, czyli zgłoszenia konkretnego wniosku w terminie.

Zaniechanie w kwestii rozliczeń może być bardzo kosztowne, warto więc zawczasu zasięgnąć właściwej porady prawnej w kwestii majątku osobistego. Nie znając odpowiednich uregulowań prawnych można nie podjąć potrzebnych czynność w czasie, na skutek czego nasze oczekiwania nie zostaną w całości uwzględnione.