Projekt nowelizacji Kodeksu Spółek Handlowych został już przedstawiony do konsultacji publicznych. Większość jego zapisów można ocenić pozytywnie. Sytuacja prawna Zarządów spółek zależnych urealni się, dotychczasowe rozwiązania nie przystawały do rzeczywistości grup kapitałowych.

Przede wszystkim Kodeks Spółek Handlowych doczekał się wreszcie szczegółowej regulacji holdingowej. Problem ten doskwierał przede wszystkim grupom kapitałowym. Brak dokładnej regulacji w tym zakresie był często przeszkodzą dla prawidłowego funkcjonowania takich grup. Problem pojawiał się w przestrzeni organizacyjnej dotyczącej stosunków wzajemnej zależności oraz dominacji a także w sferze dbania o interesy mniejszościowych wspólników.

Projektodawca zadbał o sferę stosunków pomiędzy podmiotami działającymi w takich grupach, wprowadzając do kodeksu definicję „grupy spółek”, którą tworzyć ma “spółka dominująca i spółka lub spółki od niej zależne, kierujące się – zgodnie z umową albo statutem każdej spółki zależnej – wspólną strategią gospodarczą (interes grupy spółek), umożliwiającą spółce dominującej sprawowanie jednolitego kierownictwa nad spółką albo spółkami zależnymi”. Warto wspomnieć w tym miejscu o tym, że członkostwo w takiej grupie – podlegało będzie ujawnieniu w KRS.

Oprócz powyższego, najnowsze regulacje obejmować będą również takie rozwiązanie jak idea „interesu grupy kapitałowej”, która będzie w dużej mierze definiowana poprzez wykonywanie wiążących poleceń spółki dominującej oraz kierowanie się zasadami odpowiedzialności członków zarządu spółek, należących do grupy.

Prawo do wydawania wiążących poleceń może uzyskać spółka dominująca w stosunku do spółek od niej zależnych. Musi być to jednakże uzasadnione interesem danej grupy spółek. Podmiot, który jest w tej konfiguracji jednostką zależną, będzie mógł odmówić wykonania polecenia, jeżeli będzie się to wiązać z zagrożeniem niewypłacalnością lub gdy zaistnieje uzasadniona obawa, że polecenie jest sprzeczne z interesem spółki i naraża ją na szkodę. Projektodawca nie przewidział niestety możliwości odmowy przez spółkę jednoosobową.

Odnośnie odpowiedzialności członków organów spółek – wykonanie wiążącego polecenia nie będzie już groziło poniesieniem przez nich odpowiedzialności karnej oraz odszkodowawczej wobec spółki. W tym zakresie objęto ochroną również wierzycieli spółki zależnej. Do projektu nowelizacji wprowadzono bowiem zapis o subsydiarnej odpowiedzialności obu spółek za szkodę wyrządzoną wierzycielowi na skutek wykonania przez spółkę zależną wiążącego postanowienia.

W projekcie ustawy przewidziano również szereg nowych regulacji, które dotyczą wszystkich spółek. Obejmują one między innymi wzmocnienie roli oraz przyznanie szerszych uprawnień organom nadzorczym, które wiązać się mają np. z poszerzeniem możliwości żądania dokumentów i informacji czy też z możliwością zlecenia zbadania całości działalności spółki profesjonalnemu doradcy. Część z tych uprawnień będzie można ograniczyć w umowie lub też statucie spółki.

Na koniec należy wspomnieć jeszcze o zapisach, które przewidują ochronę mniejszościowych udziałowców. Projektodawca proponuje w tym zakresie wprowadzenie tzw. „przymusowego wykupu” (squeeze out) oraz „przymusowego odkupu” (reverse squeeze out) w grupach kapitałowych. Przewiduje się również odpowiedzialność spółki dominującej wobec akcjonariusza za obniżenie wartości jego akcji.

Większość przepisów ma wejść w życie w terminie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. Termin ten jest dość krótki, zatem przygotowanie się do zaproponowanych zmian może okazać się dość problematyczne. Tym bardziej, że wejście w życie przedmiotowych regulacji zbiegnie się w czasie z wprowadzeniem procesu dematerializacji akcji oraz elektronicznego postępowania rejestrowego.

Jak zwykle służymy pomocą w zakresie dostosowania się do nowych regulacji!